Мұғалімнің жасы ата-анадан кіші болған жағдайда, оған жүгіну әдебі кәсіби мәртебеге деген құрмет пен әлеуметтік әдептілікті үйлестіруді талап етеді.
Мұғалімнің жасы мен сыртқы бейнесі қаншалықты жас көрінсе де, ең дұрыс нұсқа есімі мен әкесінің атымен жүгіну. Бұл білім беру саласында ғана емес, жалпы қоғамда да кеңінен қолданылатын, педагогтың кәсіби рөлін айқындайтын сыпайы әрі бейтарап форма. Мысалы, «Бақыт Амангелдіқызы» деп айту жастан тәуелсіз түрде сыйластық пен ресмилікті сақтаудың оңтайлы үлгісі.
Ал егер мұғалім өзі бейресми қарым-қатынас ұсынса (мысалы, жекеменшік немесе заманауи мектептерде жиі кездеседі), сыпайы түрде нақтылап сұрауға болады: «Сізге қалай жүгінген ыңғайлы?»
Мұндай сұрақ өзара сыйластық пен жайлы қарым-қатынас орнатуға мүмкіндік береді.
Ата-ананың мұғалімге жүгіну үлгісі баланың психологиясына әсер етеді
Балалар ересектердің мінез-құлқын бейсаналы түрде үлгі етеді. Егер ата-аналар мұғалімге құрметпен қараса, бала да мектептегі ережелер мен педагогтың талаптарын табиғи қабылдайды, ұстаздың беделін мойындайды.
Керісінше, мұғалім туралы менсінбеушілікпен немесе тұрпайы түрде айтылған пікірлер («Ол қыз ештеңе білмейді ғой!») баланың ішкі әлемінде қақтығыс тудыруы мүмкін. Мұндай жағдайда бала мұғалімнің кәсіби біліктілігіне күмәндана бастайды, ұстазға деген сенімін жоғалтады, кейде тіпті өз сезімін «сатқандай» күй кешіп, алаңдаушылыққа тап болады.
Ата-ананың бейресми немесе шамадан тыс еркін қарым-қатынасы педагог пен оқушы арасындағы «тәлімгер – шәкірт» арақатынасын бұлыңғырлатып, мұғалім беделінің төмендеуіне және тәртіптік қиындықтардың туындауына себеп болуы ықтимал.
Құрмет пен тұрақтылық - баланың сенімін қалыптастырады
Баланың жанында мұғалімге әрдайым ресми түрде, яғни есімі мен әкесінің атымен жүгінген жөн. Тіпті жеке сөйлескенде «сен» деп сөйлессеңіз де, баланың көзінше ресмилікті сақтау маңызды. Бұл әсіресе бастауыш сынып кезеңінде ерекше мәнге ие, өйткені дәл осы уақытта мұғалімнің беделі баланың мотивациясы мен тәртібінің басты тірегі болып саналады.
Егер сізге қандай форма қолайлы екеніне күмән туса, мұғаліммен ашық сөйлесіп, ортақ шешімге келуге болады. Мұндай ашық диалог өзара түсіністік пен сенімді арттырады.
Қорытынды
Ата-ананың мұғалімге деген көзқарасы - бала үшін мінез үлгісі. Сондықтан сыпайылық, әдептілік және ашықтық таныту баланың өміріндегі маңызды адамдармен қарым-қатынас орнатудың үлгісін қалыптастырады.
А.Жақыпова, психолог